پایگاه هوایی بگرام، نامی است که با تاریخ دو دهه حضور نظامی ایالات متحده در افغانستان گره خورده است. این پایگاه که در شمال کابل و در ولایت پروان واقع شده، نهتنها بزرگترین تأسیسات نظامی آمریکا در افغانستان، بلکه یکی از مهمترین پایگاههای استراتژیک ایالات متحده در کل قاره آسیا به شمار میرفت. برای آشنایی بیشتر و دریافت اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت مجله خبری الاتحاد باشید.
پایگاه بگرام آمریکا در افغانستان
پایگاه هوایی بگرام (Bagram Air Base) یکی از مهمترین و بزرگترین پایگاههای نظامی آمریکا و ائتلاف ناتو در افغانستان بود. این پایگاه در حدود ۶۰ کیلومتری شمال کابل، در ولایت پروان قرار داشت و از نظر نظامی، لجستیکی و اطلاعاتی نقشی کلیدی در دو دهه حضور آمریکا در افغانستان ایفا میکرد.
در جولای ۲۰۲۱ (تیر ۱۴۰۰)، در جریان خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، بلاگ ارتش آمریکا بهطور ناگهانی و شبانه پایگاه بگرام را تخلیه کرد.
خروج بدون اطلاع قبلی به نیروهای افغان انجام شد، که بعداً به یکی از نمادهای فروپاشی سریع دولت افغانستان و پیشروی طالبان تبدیل گردید.
چند هفته پس از خروج نیروهای آمریکایی، طالبان کنترل کامل پایگاه را در دست گرفتند.
پایگاه نظامی بگرام در افغانستان
بگرام در دههٔ ۱۹۵۰ بهعنوان فرودگاهی کلیدی ساخته شد؛ سازهای که در متن جنگ سرد و رقابت نفوذ میان قدرتها شکل گرفت. در طول دههٔ ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، با ورود نیروهای شوروی به افغانستان، بگرام به یکی از مراکز لجستیکی و هوایی مهم نیروهای شوروی بدل شد. زیرساخت اولیه شامل باندهای بلند، آشیانهها و ساختمانهای پشتیبانی بود که بعدها توسط آمریکا توسعهیافته و مدرن شد.
جزئیات پایگاه بگرام آمریکا
بگرام دارای دو باند بتنی بود:
- باند اصلی به طول حدود ۳,۷۲۴ متر (تقریباً ۱۱۸۱۹ فوت)
- باند دوم با طول حدود ۲,۹۵۳ متر
این باندها امکان فرود و برخاست هواپیماهای سنگین و جتهای جنگی را فراهم میکردند.
محوطه رَمپ (فضای پارکینگ هواپیماها) بیش از ۱۳ هکتار بود و نقاط تفکیک (dispersal) متعددی داشت که به پراکندن هواپیماها کمک میکرد تا خطر آسیب همزمان کاهش یابد
شمار زیادی از آشیانهها، انبارها، ساختمانهای پشتیبانی، برج کنترل و تأسیسات اداری در مجموعه وجود داشتند. همین امر باعث میشد بگرام شبیه به یک «شهر نظامی» شود نه صرفاً یک فرودگاه.
یکی از مشخصات توسعهٔ آمریکاییِ بگرام، گسترش باند اصلی در دههٔ ۲۰۰۰ بود تا وزن بیشتری تحمل کند و ارتقاء عملکرد فراهم شود.
بگرام بزرگترین پایگاه آمریکا در آسیا
چند فاکتور باعث شدهاند بگرام بهعنوان بزرگترین پایگاه نظامی آمریکا در افغانستان و یکی از بزرگترین در منطقه تلقی شود:
باندهای پروازی بزرگ: بگرام دارای دو باند بتنی اصلی بود که امکان فرود انواع هواپیماهای سنگین (مانند C-5 Galaxy) را فراهم میکرد.
وسعت و ظرفیت: در اوج، ظرفیت کارکنان، پرسنل نظامی، قراردادها، رانندگان، نیروهای پشتیبانی بسیار وسیع بود. برخی گزارشها عددی بین ۲۰٬۰۰۰ تا ۴۰٬۰۰۰ نفر برای کل افراد مستقر یا در ارتباط با پایگاه ذکر کردهاند.
نقش محوری: بگرام بهعنوان مرکز عملیات هوایی، تدارکات لجستیکی، فرماندهی و صدها پرواز روزانه برای آمریکا و ناتو عمل میکرد. این موضوع، توانایی آن را از یک پایگاه صرف به یک «پلتفرم منطقهای» ارتقا داد.
بنابراین، اگرچه ممکن است در مقایسه با پایگاههای بسیار بزرگی خارج از افغانستان (مانند پایگاههای آمریکا در ژاپن یا کره جنوبی) کمتر دیده شود، اما در بستر افغانستان و منطقه «بزرگترین» و مهمترین بوده است.
پایگاه هوایی بگرام افغانستان
پایگاه بگرام در منطقهای کوهستانی و در ارتفاعی قابل توجه (حدود ۱۴۹۰ متر از سطح دریا) قرار گرفته است. این موقعیت، از لحاظ دسترسی زمینی و هوایی اهمیت زیادی داشته است.
نزدیکی به کابل و قرارگیری در مسیر شمال–جنوب افغانستان، باعث شده بود بگرام به نقطهای حیاتی برای انتقال نیرو، تجهیزات و عملیات هوایی بدل شود. بهویژه اینکه از بگرام میتوانستند هواپیماها، هلیکوپترها و پهپادها را به سرعت به مناطق مختلف افغانستان اعزام کنند.
پایگاه بگرام و نقش آمریکا
بگرام برای آمریکا فقط یک پایگاه در افغانستان نبود، بلکه بخشی از نقشه بزرگتر حضور نظامی ایالات متحده در آسیا و خاورمیانه بود.
به آمریکا اجازه میداد نفوذ خود را در نزدیکی ایران، پاکستان، چین و آسیای مرکزی حفظ کند.
نقطهای کلیدی برای عملیات ضدتروریسم در سراسر منطقه بود.
از نظر روانی و سیاسی، حضور بگرام نشان میداد که آمریکا در قلب آسیا حضور دارد.
اما با خروج آمریکا، این نفوذ تا حد زیادی از بین رفت و خلأ قدرتی ایجاد شد که بازیگران منطقهای مانند چین، روسیه و ایران تلاش کردند آن را پر کنند.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
لیورپول منچستریونایتد
پابلو مارتین پائز گاویرا
کای هاورتز تاریخهای پیوستن