قوانین والیبال چارچوبی است که نظم، انصاف و جریان صحیح بازی را تضمین می‌کند. برای آشنایی بیشتر و دریافت اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت مجله خبری الاتحاد باشید.
قوانین بازی در زمین والیبال
والیبال، ورزشی تیمی و جذاب است که هیجان و رقابت را در چارچوبی منظم و منصفانه به نمایش می‌گذارد. این نظم و انصاف، مرهون مجموعه‌ای دقیق و جامع از قوانین است که شالوده‌ی اصلی بازی را تشکیل می‌دهند.
قوانین بازی والیبال
آگاهی عمیق از این قوانین برای تمامی ارکان والیبال، از بازیکنان و مربیان گرفته تا داوران و تماشاگران، امری ضروری است. تسلط بر قوانین، کیفیت بازی را ارتقا داده و احتمال بروز اشتباهات فنی و داوری را به حداقل می‌رساند.
قوانین والیبال
قوانین والیبال، تمامی جنبه‌های بازی را در بر می‌گیرد: از شیوه‌ی آغاز رالی با سرویس و نحوه‌ی تعویض بازیکنان، تا اصول دفاع و دریافت و نقش‌های ویژه‌ای همچون لیبرو. رعایت دقیق این قوانین، نه تنها عملکرد تیمی را بهبود می‌بخشد، بلکه سرعت و عدالت را نیز در جریان بازی تضمین می‌کند.
دفاع در والیبال
دفاع و دریافت، ارکان اصلی و تعیین‌کننده‌ی یک مسابقه‌ی والیبال هستند. در حالی که حملات تهاجمی به پیشروی تیم کمک می‌کنند، دفاع و دریافت جنبه‌ای واکنشی دارند و مستقیماً با توانایی‌های بازیکنان در تصمیم‌گیری سریع، سرعت عمل و تسلط بر تکنیک‌های تخصصی گره خورده‌اند.
قانون دفاع در والیبال
دفاع، به‌ویژه در قالب دفاع روی تور (بلوک)، تلاشی است برای خنثی کردن یا کاهش قدرت ضربات مهاجمین حریف و به طور خاص، آبشارهای آنان. در مقابل، دریافت، هنر واکنش سریع به سرویس‌ها و حملات حریف است که هدف آن، حفظ جریان بازی برای تیم خودی و فراهم آوردن فرصت مناسب برای سازماندهی حمله است.
سرویس در والیبال
در والیبال، سرویس به عنوان آغازگر هر رالی، نقشی کلیدی ایفا می‌کند و یکی از مهم‌ترین ارکان بازی به شمار می‌رود. این حرکت که توسط یک بازیکن اجرا می‌شود، توپ را به جریان مسابقه وارد کرده و فرصتی منحصر به فرد برای تاثیرگذاری مستقیم بر روند بازی فراهم می‌آورد.
برخلاف سایر تکنیک‌های والیبال که نیازمند همکاری تیمی هستند، سرویس حرکتی کاملاً انفرادی و تحت کنترل بازیکن است. همین ویژگی، سرویس را به یک ابزار استراتژیک تبدیل کرده است که نه تنها به شروع بازی کمک می‌کند، بلکه با اعمال فشار بر تیم مقابل، موقعیت برتری را برای تیم سرویس‌زننده ایجاد می‌نماید.
سرویس زدن والیبال
در والیبال حرفه‌ای، سرویس به عنوان نخستین گام تهاجمی تیم تلقی می‌شود. یک سرویس حساب‌شده و دقیق می‌تواند آرایش دفاعی تیم حریف را مختل کند، هماهنگی بازیکنان دریافت‌کننده را بر هم بزند و حتی منجر به کسب امتیاز مستقیم شود.
به همین دلیل، بازیکنان حرفه‌ای تمرینات ویژه‌ای را برای ارتقای مهارت‌های خود در این زمینه انجام می‌دهند. تنوع در تکنیک‌های سرویس، هدف‌گیری دقیق محل فرود توپ، تنظیم سرعت و چرخش، و انتخاب زاویه مناسب ضربه، همگی عواملی هستند که سرویس را به مهارتی پیچیده و تعیین‌کننده در سرنوشت مسابقه تبدیل کرده‌اند.
قوانین سرویس والیبال
در والیبال، سرویس آغازگر هر رالی است و اجرای صحیح آن نقش مهمی در کسب امتیاز دارد. این راهنما به تشریح دقیق و روان قوانین سرویس می‌پردازد:
۱. موقعیت و استقرار بازیکن سرویس‌زن: بازیکن موظف است در “منطقه سرویس”، واقع در انتهای زمین و پشت “خط انتهایی (خط سرویس)”، مستقر شود. در لحظه ضربه به توپ، هیچ قسمتی از بدن نباید خط سرویس را لمس کند یا از آن عبور نماید. در صورت تخطی از این قانون و عبور پا یا قرارگیری آن روی خط قبل از ضربه، داور “خطا” اعلام کرده و امتیاز به تیم مقابل واگذار می‌شود.
۲. انواع سرویس‌ها و محدودیت‌ها: بازیکنان می‌توانند از انواع سرویس‌ها مانند “سرویس ایستاده، سرویس روی‌توری و سرویس پرشی” استفاده کنند. با این حال، “هیچ‌کدام از این روش‌ها نباید منجر به نقض قوانین پایه سرویس شوند.” اگر سرویس خیلی کوتاه زده شود و در زمین خودی فرود آید، خطا محسوب می‌شود.
بازیکن نمی‌تواند در لحظه ضربه به توپ از خط عبور کند، **اما پس از تماس پا با زمین بعد از ضربه، ورود به زمین مجاز است.
قوانین سرویس زدن والیبال
۳. ترتیب و نوبت سرویس: هر تیم ملزم به رعایت “آرایش چرخشی” است که در ابتدای هر ست مشخص شده است. در صورت “سرویس خارج از نوبت (مثلاً سرویس زدن اشتباهی توسط بازیکنی که نوبت او نیست)”، خطای چرخش رخ داده و امتیاز به تیم مقابل داده می‌شود. پس از هر چرخش قانونی، بازیکن جدید در موقعیت سرویس قرار می‌گیرد.
۴. نحوه صحیح ضربه زدن به توپ: بازیکن باید توپ را به طور کامل و با استفاده از “دست یا هر قسمت از بازو” به آن ضربه بزند. گرفتن، پرتاب کردن یا نگه داشتن توپ به جای ضربه زدن، خطا محسوب می‌شود. پس از سوت داور، بازیکن حداکثر 8 ثانیه فرصت دارد تا سرویس خود را انجام دهد. تأخیر بیش از این مدت، منجر به از دست رفتن سرویس خواهد شد. بازیکن فقط یک فرصت برای زدن سرویس دارد و بر خلاف برخی ورزش‌ها، امکان تکرار (پرتاب دوم) وجود ندارد. همچنین، اگر بازیکن در حین پرش یا پرتاب توپ دچار اشتباه شود و سرویس نزند (حتی اگر توپ را لمس نکند)، این عمل خطا محسوب می‌شود.
قانون سرویس در والیبال
۵. عبور توپ از تور و ورود به زمین حریف: سرویس باید از بالای تور عبور کرده و به طور مستقیم وارد زمین تیم حریف شود. اگر توپ به تور برخورد کند اما از آن عبور کرده و وارد زمین حریف شود، بازی ادامه خواهد یافت (مشروط به اینکه خطای دیگری رخ نداده باشد). در صورتی که توپ پس از برخورد به تور وارد زمین حریف نشود یا در زمین تیم سرویس‌زن فرود آید، خطا محسوب شده و امتیاز به تیم مقابل تعلق می‌گیرد.
خطای سرویس والیبال
- زدن توپ قبل از سوت داور
- تاخیر بیش از ۸ ثانیه در زدن سرویس پس از سوت داور
- تماس پا یا هر بخش بدن با خط سرویس در لحظه ضربه
- خروج توپ از زمین بدون تماس با بازیکنان حریف (out)
- سرویس زدن خارج از نوبت یا ترتیب
- گرفتن یا پرتاب کردن توپ به جای ضربه زدن
خطاهای رایج در سرویس والیبال
۱. تأخیر در سرویس
- بازیکن پس از سوت داور ۸ ثانیه وقت دارد تا توپ را سرویس بزند. اگر در این مدت توپ را نزند، خطای تأخیر محسوب می‌شود.
- سرویس‌هایی که قبل از سوت داور زده شوند نیز باطل هستند.
2. پای گذاشتن روی خط سرویس یا ورود به زمین
هنگام زدن سرویس، بازیکن نباید روی خط انتهایی زمین یا داخل زمین پا بگذارد. این ناحیه مرز مشخصی برای اجرای سرویس است. اگر حتی بخشی از کف پا روی خط قرار گیرد یا بازیکن داخل زمین پریده یا فرود بیاید، خطای سرویس محسوب می‌شود.
۳. سرویس خارج از محدوده مجاز
- توپ باید از داخل محدوده بین دو آنتن (میله قرمز و سفید در دو طرف تور) عبور کند. اگر توپ از بیرون این محدوده به زمین حریف برود یا به تور نخورد و خارج شود، خطاست.
- همچنین اگر توپ با مانع بیرونی (سقف، دیوار، تور کناری) برخورد کند، خطا به حساب می‌آید.
خطاهای سرویس در والیبال
۴. خطای تماس ناقص با توپ
- اگر بازیکن در هنگام سرویس‌زدن توپ را پرتاب کند ولی به آن ضربه نزند (Drop یا Miss Serve)، و توپ به زمین بیفتد، خطا محسوب می‌شود.
- بازیکن نمی‌تواند توپ را دو بار به زمین بزند یا بگیرد و دوباره بزند؛ تماس باید یک‌مرحله‌ای و با ضربه باشد.
۵. خطای ترتیب چرخش
- اگر بازیکن اشتباهاً از جای نادرست سرویس بزند (یعنی چرخش تیم رعایت نشده باشد)، خطای چرخش محسوب می‌شود.
- در این حالت، امتیاز به تیم مقابل داده شده و سرویس از تیم حریف ادامه می‌یابد.
۶. سرویس توسط بازیکن غیرمجاز
- در چرخش تیمی، تنها بازیکن مشخص‌شده برای سرویس مجاز به زدن آن است. اگر بازیکن اشتباه سرویس بزند، خطا محسوب می‌شود.
- داوران با بررسی فرم چرخش و ترکیب بازیکنان، این مورد را کنترل می‌کنند.
تعویض بازیکنان در والیبال
تعویض بازیکن در والیبال، یک عنصر کلیدی و استراتژیک است که می‌تواند مسیر یک ست یا حتی کل مسابقه را دگرگون کند.
در مقایسه با ورزش‌هایی مانند فوتبال که تعویض‌ها محدود بوده و اغلب به دلیل مسائل فیزیکی انجام می‌شوند، تعویض‌ها در والیبال عمدتاً با رویکرد تاکتیکی صورت می‌گیرند. این تعویض‌ها زمانی به کار گرفته می‌شوند که تیم به تغییر روند بازی، تقویت خط دفاعی، افزایش توان تهاجمی یا حفظ تمرکز خود نیاز دارد.
تعویض در والیبال
مربیان با به‌کارگیری هوشمندانه تعویض‌ها، قادرند کاستی‌های مقطعی تیم را جبران کرده یا از نقاط ضعف حریف به نفع خود بهره‌برداری کنند.
علاوه بر این، تعویض‌ها فرصتی کوتاه برای استراحت بازیکنان اصلی فراهم می‌کنند و به حفظ انرژی و تمرکز آن‌ها در طول مسابقه کمک می‌کنند.
با وجود مزایای متعدد، قوانین سختگیرانه‌ای بر تعداد و شیوه انجام تعویض‌ها در والیبال حاکم است. نادیده گرفتن این قوانین می‌تواند منجر به جریمه و حتی از دست دادن امتیاز شود. از این رو، آگاهی دقیق از این قوانین برای بازیکنان، مربیان و حتی تماشاگرانی که خواهان درک عمیق‌تری از تاکتیک‌های والیبال هستند، امری ضروری است.
قوانین تعویض والیبال
۱. تعریف تعویض در والیبال
- تعویض در والیبال زمانی اتفاق می‌افتد که بازیکنی از زمین خارج و بازیکن دیگری به‌جای او وارد زمین می‌شود. این فرآیند باید با هماهنگی داور و رعایت کامل قوانین مشخص انجام شود.
۲. شرایط تعویض
- تعویض باید تنها زمانی انجام شود که توپ خارج از جریان بازی باشد (مثلاً بین امتیازها یا قبل از زدن سرویس).
- بازیکنی که وارد زمین می‌شود، باید دقیقاً جای همان بازیکنی را بگیرد که از زمین خارج می‌شود. این تعویض باید در همان محل ردیف (Position) باشد.
- بازیکن اصلی و جانشین او در طول یک ست فقط می‌توانند جای یکدیگر را بگیرند و بازیکن جانشین نمی‌تواند جای بازیکن دیگری وارد شود.
۳. تعداد مجاز تعویض‌ها
- هر تیم در طول یک ست، حداکثر مجاز به ۶ تعویض است.
- این عدد به معنای ۶ بار ورود بازیکنان جدید است، نه ۶ بازیکن مختلف.
- هر بازیکن می‌تواند فقط یک‌بار وارد زمین و یک‌بار خارج شود، یعنی نمی‌توان یک بازیکن را چند بار تعویض کرد و بازگرداند، مگر اینکه او جای خودش را دوباره بگیرد.
قانون تعویض در والیبال
۴. روش اعلام تعویض
- تعویض باید با اجازه داور انجام شود. مربی باید درخواست تعویض را به داور چهارم یا داور اول اعلام کند.
- معمولاً بازیکنان واردکننده و خارج‌شونده، باید در منطقه تعویض (نزدیک خط عرضی و مقابل میز داور) بایستند و منتظر اجازه داور بمانند.
- اگر تعویض بدون اطلاع داور انجام شود، داور می‌تواند تعویض را رد کرده و حتی تیم را جریمه کند.
۵. تعویض اضطراری
- در صورتی که بازیکنی به دلیل آسیب‌دیدگی قادر به ادامه بازی نباشد و امکان تعویض معمولی باقی نمانده باشد، تیم می‌تواند از تعویض اضطراری استفاده کند.
- در این حالت، هر بازیکن دیگری (حتی خارج از ترکیب اصلی آن پست) می‌تواند جای او وارد زمین شود، اما فقط در صورت تأیید داور و تیم پزشکی.
قوانین تعویض بازیکن والیبال
۶. نقش لیبرو در تعویض‌ها
- بازیکن لیبرو مشمول قوانین تعویض عادی نیست و ورود و خروج او به زمین بر اساس قوانین مخصوص به خودش انجام می‌شود.
- ورود و خروج لیبرو به زمین به عنوان “تعویض” در شمارش ۶ تعویض هر ست محسوب نمی‌شود و محدودیت تعداد ندارد، اما باید از ناحیه مشخص انجام شود و فقط با بازیکنان خط عقب جایگزین شود.
۷. خطاهای مربوط به تعویض
- ورود به زمین بدون اجازه داور
- انجام تعویض غیرقانونی (مثلاً تعویض در جای اشتباه)
- انجام بیش از ۶ تعویض در یک ست
خطای تعویض بازیکن در والیبال
۱. تعویض بیش از حد مجاز
- هر تیم در طول یک ست تنها اجازه‌ی ۶ تعویض دارد. اگر تیمی بیش از این تعداد اقدام به تعویض کند، داور تعویض را نپذیرفته و در صورت اجرا، آن را خطا اعلام می‌کند.
۲. ورود به زمین بدون تأیید داور
- تعویض باید با علامت رسمی از سوی مربی و تأیید داور دوم انجام شود.
- اگر بازیکنی بدون دریافت اجازه داور وارد زمین شود، خطای تعویض به شمار می‌رود.
۳. تعویض غیرقانونی (بازیکن اشتباه)
- بازیکن جایگزین باید دقیقاً جای همان بازیکنی را بگیرد که قبلاً جای او وارد زمین شده است.
- اگر تعویض به گونه‌ای انجام شود که بازیکن واردشونده جای فرد اشتباهی را بگیرد، خطا محسوب می‌شود.
۴. تعویض از مکان اشتباه
تعویض باید فقط از منطقه تعویض کنار داور دوم انجام شود. اگر بازیکن از قسمت‌های دیگر زمین یا بدون هماهنگی با داور وارد زمین شود، خطا است.
خطا در تعویض والیبال
۵. تعویض لیبرو با بازیکن غیرمجاز
- لیبرو فقط می‌تواند با یک بازیکن خط عقب تعویض شود و باید از منطقه خاص خود وارد یا خارج شود. اگر لیبرو با بازیکن جلو یا از مکان اشتباه وارد زمین شود، خطاست.
۶. خطای تأخیر در تعویض
- اگر تیم زمان زیادی برای اجرای تعویض تلف کند یا مربی باعث وقفه در بازی شود، داور می‌تواند تیم را جریمه کرده و خطای تأخیر بگیرد.
۷. تعویض بازیکنی که قبلاً بازی را ترک کرده است
- اگر بازیکنی در یک ست دو بار تعویض شده باشد (یعنی وارد و سپس خارج شده باشد)، دیگر نمی‌تواند برای بار سوم وارد زمین شود. اگر چنین اتفاقی بیفتد، داور تعویض را نپذیرفته و آن را خطا اعلام می‌کند.
چرخش در والیبال
در والیبال، قانون چرخش (Rotation) یکی از ارکان اساسی و تأثیرگذار بر ساختار و نظم تیمی است. هر تیم والیبال از شش بازیکن تشکیل شده است که در دو خطِ جلو و عقب مستقر می‌شوند.
قوانین چرخش در والیبال
موقعیت این بازیکنان با شماره‌های ۱ تا ۶ مشخص می‌شود و هر بازیکن ملزم به قرارگیری در جایگاه تعیین‌شده است. پس از آنکه تیم دریافت‌کننده سرویس موفق به کسب امتیاز می‌شود، تمام بازیکنان آن باید در جهت عقربه‌های ساعت، یک جایگاه به جلو بچرخند.
قوانین چرخش والیبال
این چرخش منظم تضمین می‌کند که بازیکنان در طول مسابقه در تمام نقاط زمین به بازی بپردازند و ترتیب حرکت آن‌ها در طول هر ست ثابت بماند. هدف اصلی از این قانون، ایجاد تعادل بین وظایف تهاجمی و تدافعی در زمین و جلوگیری از جابه‌جایی‌های نامنظم و غیرقانونی است.
دریافت در والیبال
دریافت‌کننده‌ها، که غالباً در خط دفاعی مستقر هستند، نیازمند مهارت فوق‌العاده‌ای در پیش‌بینی مسیر توپ، انعطاف‌پذیری بدنی بالا و تمرکز ذهنی دقیق هستند. لیبرو، به عنوان متخصص دفاع و دریافت، نقشی محوری در این دو حوزه ایفا می‌کند.
در والیبال حرفه‌ای، هماهنگی مؤثر بین دفاع روی تور و دریافت در عقب زمین، می‌تواند فشار قابل توجهی بر تیم حریف وارد کرده و مانع از اجرای حملات قدرتمند شود. بسیاری از امتیازات سرنوشت‌ساز، حاصل دفاع‌های موفق یا دریافت‌های بی‌نقص هستند که می‌توانند روند کلی مسابقه را دگرگون سازند.
قوانین دفاع والیبال
قوانین مربوط به دفاع (Block):
دفاع یا بلوک، زمانی رخ می‌دهد که یک یا چند بازیکن در مجاورت تور، با دستان بلند شده تلاش می‌کنند تا توپ ناشی از حمله حریف (اغلب آبشار) را متوقف کرده و از عبور آن جلوگیری نمایند.
شرایط و نکات کلیدی در دفاع:
- دفاع باید در نزدیکی تور انجام شود؛ بازیکن نمی‌تواند در فاصله زیاد از تور، توپ را بلوک کند.
- بازیکن می‌تواند دست‌هایش را به فضای تیم حریف وارد کند، مشروط بر اینکه در هنگام ضربه حریف یا بعد از آن تماس ایجاد شود.
- دفاع موفق یعنی زمانی که بازیکن با دست یا بازوی خود مانع ورود توپ به زمین شود یا توپ را به زمین حریف بازگرداند.
- تماس توپ با دست مدافع در بلوک، یک تماس محسوب نمی‌شود. یعنی تیم بعد از آن هنوز ۳ ضربه مجاز برای ادامه بازی دارد.
- لمس تور هنگام دفاع اگر منجر به ایجاد مزیت ناعادلانه یا مزاحمت برای بازی حریف شود، خطا محسوب می‌شود.
- دفاع فقط توسط بازیکنان خط جلو مجاز است. بازیکنان خط عقب (و لیبرو) حق انجام دفاع یا حتی تلاش برای دفاع را ندارند.
قوانین دریافت والیبال
قوانین مربوط به دریافت (Receive/Dig/Pass):
دریافت شامل دریافت سرویس یا دفاع در برابر حملات زمینی (آبشار یا ضربات دیگر) است. این مهارت بیشتر توسط بازیکنان عقب زمین و لیبرو انجام می‌شود.
شرایط و قوانین دریافت:
- بازیکن در هنگام دریافت باید توپ را به سمت پاسور هدایت کند تا ادامه حمله ممکن شود.
- هنگام دریافت، بازیکن می‌تواند به زمین بیفتد، سر بخورد یا هر حرکت فنی برای حفظ توپ انجام دهد، مشروط به اینکه با قوانین تماس توپ تضادی نداشته باشد.
- دریافت باید با ضربه‌ای تمیز و بدون نگه‌داشتن توپ انجام شود. نگه‌داشتن یا پرتاب توپ خطاست.
- تماس توپ با هر قسمت از بدن مجاز است، به‌شرطی که ضربه طبیعی و سریع باشد.
- دریافت سرویس یا حمله می‌تواند با ساعد، کف دست، پشت دست یا حتی پا انجام شود.
- دریافت سرویس وظیفه‌ی اصلی بازیکنان عقب زمین، به‌ویژه لیبرو است. لیبرو حق حمله یا دفاع در تور ندارد، اما نقش بسیار مهمی در کنترل توپ پس از سرویس دارد.
خطای دفاع در والیبال
۱. تماس با تور هنگام دفاع
- اگر بازیکن مدافع هنگام بالا رفتن برای بلاک، با تور تماس فیزیکی پیدا کند (مخصوصاً قسمت بالایی تور)، داور خطا اعلام می‌کند.
- تماس‌های خفیف گاهی نادیده گرفته می‌شوند، اما هر حرکتی که باعث تغییر شکل تور یا مزاحمت برای حریف شود، خطاست.
۲. عبور دست از بالای تور و ایجاد مزاحمت
- بازیکن دفاع‌کننده می‌تواند دستانش را پس از ضربه زدن حریف از بالای تور عبور دهد، اما اگر قبل از ضربه‌ی حمله‌کننده، دست از تور عبور داده و مانع حرکت شود، خطاست.
- این خطا معمولاً به دلیل عجله یا اشتباه در زمان‌بندی رخ می‌دهد.
خطای دفاع والیبال
۳. پریدن برای دفاع در منطقه عقب زمین
- بازیکنان عقب زمین اجازه‌ی دفاع روی تور را ندارند. اگر بازیکن خط عقب برای بلاک بپرد یا در دفاع روی تور مشارکت کند، خطای دفاع محسوب می‌شود.
۴. دفاع در برابر سرویس دفاع (بلاک)
- در برابر سرویس کاملاً غیرقانونی است. بازیکنان نباید هنگام سرویس حریف جلوی مسیر توپ بپرند یا دست بالا ببرند.
خطای دریافت در والیبال
1. توپ‌گیری دو ضرب (Double Touch)
- اگر بازیکن هنگام دریافت، توپ را در دو تماس جداگانه کنترل کند (مثلاً اول ساعد و سپس شانه)، خطای دو ضرب اعلام می‌شود.
- فقط در دفاع روی ضربه‌ی حریف (توپ تند و غیرقابل‌پیش‌بینی) داور ممکنه در صورت تماس دوبل چشم‌پوشی کنه.
۲. توپ نگه‌داشته شده (Catch or Lift)
- اگر بازیکن توپ را نگه دارد، بکشد یا با تأخیر زیاد هدایت کند، خطای نگه داشتن اعلام می‌شود.
- تماس با توپ باید سریع و ضربه‌ای باشد، نه چسبنده یا لغزنده.
خطای دریافت والیبال
۳. تماس اشتباه با پا یا بخش‌های غیرمجاز بدن
- طبق قوانین جدید، تماس توپ با هر بخشی از بدن مجاز است؛ ولی اگر تماس به گونه‌ای باشد که باعث نگه داشتن یا تغییر غیرطبیعی مسیر توپ شود، خطا اعلام می‌شود.
۴. دریافت با پاس بالا در جلو زمین و حمله پس از آن
- اگر بازیکن لیبرو یا هر بازیکن عقب‌زمین در منطقه جلو پاس بالادست بدهد و هم‌تیمی توپ را بالای تور بزند، این حرکت در صورت حضور لیبرو می‌تواند خطا تلقی شود.
لیبرو در والیبال
لیبرو در والیبال مدرن، نقشی منحصربه‌فرد و تخصصی است که با هدف ارتقای استحکام خط دفاعی تیم طراحی شده است. این بازیکنان معمولاً از نظر فیزیکی کوتاه‌قدتر بوده، چابکی و سرعت عمل بالایی دارند و در مهارت‌های دریافت، توپ‌گیری و دفاع زمینی (دیگ) از تبحر خاصی برخوردارند.
لیبروها همواره در منطقه پشتی زمین به بازی می‌پردازند و مجاز به حضور در منطقه جلویی زمین یا انجام حرکات تهاجمی نیستند. بر خلاف سایر بازیکنان، آن‌ها نمی‌توانند سرویس بزنند، دفاع روی تور (بلوک) انجام دهند یا از بالای تور حمله کنند.
نقش لیبرو در والیبال
قانون استفاده از لیبرو از اوایل دهه ۲۰۰۰ وارد قوانین بین‌المللی والیبال شد تا از این طریق پویایی، تحرک و عمق تاکتیکی بازی‌ها افزایش یابد. وظیفه اصلی لیبرو، حفظ توپ در جریان بازی، کنترل و هدایت دریافت‌های سرویس و دفاع در برابر حملات تیم حریف است.
حضور یک لیبرو ماهر می‌تواند تاثیر چشمگیری بر روند بازی داشته باشد. او این امکان را به تیم می‌دهد که از بازیکنان بلند قامت بیشتری در خط حمله بهره‌مند شود و در عین حال، یک متخصص دفاعی را در منطقه پشتی زمین در اختیار داشته باشد.
به بیان دیگر، لیبرو قلب تپنده خط دفاعی تیم محسوب می‌شود و بسیاری از رالی‌های نفس‌گیر، بازگشت‌های تماشایی و حفظ جریان بازی، مدیون تلاش و مهارت‌های این بازیکنان پرتلاش است.
قوانین لیبرو در والیبال
۱. نقش تاکتیکی لیبرو
- مربیان اغلب از لیبرو برای تقویت دریافت‌های سرویس و دفاع از حمله‌های سریع استفاده می‌کنند.
- لیبرو معمولاً در بازی‌های طولانی و رالی‌های زیاد بسیار فعال است و با حرکات سریع و تصمیم‌گیری آنی، فرصت ادامه بازی را برای تیمش فراهم می‌کند.
- بسیاری از لیبروها در تیم‌های ملی، جزء ستارگان شناخته‌شده هستند و با عملکردشان نقش بزرگی در موفقیت تیم ایفا می‌کنند.
2. ویژگی‌های ظاهری لیبرو
- لیبرو باید لباسی متفاوت از سایر اعضای تیم به تن داشته باشد.
- این لباس باید از نظر رنگ و طرح کاملاً متمایز باشد تا شناسایی او برای داوران و تماشاگران آسان باشد.
- شماره‌ی لیبرو باید طبق قوانین و به‌صورت واضح روی لباس درج شده باشد.
قانون لیبرو در والیبال
۳. موقعیت و عملکرد لیبرو
- در زمین لیبرو فقط در خط عقب زمین می‌تواند بازی کند.
- او نمی‌تواند سرویس بزند، دفاع در تور انجام دهد یا حمله از بالای تور داشته باشد.
- اگر لیبرو هنگام ضربه زدن به توپ هر بخشی از بدنش از بالای نوار بالایی تور عبور کند (به‌ویژه در حمله)، خطا محسوب می‌شود.
- لیبرو نمی‌تواند از منطقه جلوی زمین پاس بالا (بالا دست) بدهد، به‌طوری که هم‌تیمی‌اش بلافاصله از بالای تور به توپ ضربه بزند (مگر اینکه پاس با ساعد یا پشت باشد).
۴. لیبروی دوم (در مسابقات حرفه‌ای)
- تیم‌ها در مسابقات حرفه‌ای می‌توانند دو لیبرو داشته باشند، اما در هر زمان فقط یکی از آن‌ها می‌تواند در زمین باشد.
- استفاده از لیبروی دوم نیازمند اعلام رسمی در برگه ترکیب تیم به داور پیش از شروع مسابقه است.
قوانین لیبرو والیبال
۵. محدودیت‌های لیبرو
- لیبرو نمی‌تواند کاپیتان تیم باشد.
- لیبرو نمی‌تواند توپ را در هوا برای حمله بلند کند اگر در منطقه جلو باشد (و هم‌تیمی از آن حمله بزند).
- لیبرو حق دفاع روی تور (حتی تلاش برای دفاع) را ندارد.
۶. تعویض‌های لیبرو
لیبرو تحت قوانین عادی تعویض قرار نمی‌گیرد و می‌تواند چندین بار و به‌صورت نامحدود در طول ست وارد زمین یا از آن خارج شود. لیبرو تنها می‌تواند با یکی از بازیکنان خط عقب (معمولاً توپ‌گیر یا دریافت‌کننده اصلی) جایگزین شود. ورود و خروج لیبرو باید از منطقه مشخص شده کنار خط انتهایی (نه از کنار زمین) انجام شود. در هر لحظه، فقط یک لیبرو در زمین مجاز به حضور است.
خطای لیبرو در والیبال
۱. ورود یا خروج از زمین از ناحیه غیرمجاز
- لیبرو فقط باید از خط انتهایی (منطقه تعویض لیبرو) وارد و خارج شود.
- اگر از کناره‌ها یا نقاط دیگر زمین وارد یا خارج شود، خطا محسوب می‌شود.
۲. حضور همزمان دو لیبرو در زمین
- در والیبال مدرن، بعضی تیم‌ها دو لیبرو در لیست دارند، اما فقط یکی از آن‌ها در هر لحظه می‌تواند در زمین باشد.
- اگر دو لیبرو به‌طور همزمان وارد زمین شوند، داور بازی را متوقف و خطا اعلام می‌کند.
۳. زدن ضربه حمله
- لیبرو اجازه ندارد توپ را در ارتفاع بالای لبه تور (بالای تور) به سمت زمین حریف بزند، حتی اگر تصادفی باشد.
- اگر چنین ضربه‌ای زده شود، حتی اگر به قصد پاس باشد، داور آن را خطای حمله در نظر می‌گیرد.
خطای لیبرو والیبال
۶. تغییر نامنظم یا بیش از حد تعویض‌ها
- تعداد تعویض‌های لیبرو در هر ست محدود نیست، اما باید طبق نظم مشخص و با تأیید داور دوم انجام شود.
- تعویض‌های بی‌نظم یا سریع بدون اجازه داور می‌تواند باعث اعلام خطا شود.
4. پاس بالای دست (Overhand Set) در منطقه جلو زمین
- اگر لیبرو در منطقه جلو زمین (منطقه حمله) پاس بالای دست بدهد و هم‌تیمی‌اش توپ را بالای لبه تور بزند، این یک خطای تاکتیکی است.
- برای جلوگیری از این خطا، لیبرو باید در منطقه عقب باشد یا از ساعد استفاده کند.
خطاهای لیبرو والیبال
۵. پریدن یا دفاع روی تور
- لیبرو به هیچ‌وجه اجازه ندارد پرتاب شود یا در دفاع روی تور شرکت کند.
- اگر او حتی برای توپ‌گیری بالا بپرد و داور آن را به‌عنوان مشارکت در دفاع در نظر بگیرد، خطاست.
۲. تعویض با بازیکن جلو یا بازیکن اشتباه
- لیبرو فقط می‌تواند با یکی از بازیکنان عقب‌زمین تعویض شود.
- تعویض با بازیکن جلو یا کسی که در چرخش جای او نیست، خلاف قانون است و داور آن را خطا اعلام می‌کند.
قوانین کامل والیبال
در والیبال، رعایت دقیق قوانین مربوط به تماس با تور و عبور از خط میانی زمین، نقشی حیاتی در جریان مسابقه و تعیین نتیجه نهایی دارد. این قوانین از جمله مهم‌ترین مباحث فنی این ورزش به شمار می‌روند.
بازیکنان حرفه‌ای با تمرین مستمر و کسب تجربه، تلاش می‌کنند تا از بروز این‌گونه خطاها جلوگیری کنند و در رقابت‌های سرنوشت‌ساز، عملکردی بی‌نقص از خود به نمایش بگذارند.
مربیان نیز با آموزش دقیق این قوانین، بازیکنان را برای مواجهه با فشارهای مسابقه و جلوگیری از اشتباهات پرهزینه آماده می‌سازند. در نهایت، احترام به این قوانین، ضامن برگزاری یک مسابقه والیبال منظم، هیجان‌انگیز و منصفانه خواهد بود.
قانون های والیبال
یکی از جنبه‌های حیاتی قوانین والیبال، نحوه برخورد بازیکنان با تور است. تور به عنوان یک حائل فیزیکی بین دو تیم عمل می‌کند و هرگونه تماس با آن، به ویژه در زمان دفاع روی تور (بلاک) یا ضربه زدن (حمله)، می‌تواند خطا محسوب شود.
بر اساس قوانین، بازیکنان اجازه ندارند در هنگام پرش برای دفاع یا حمله، با بدن یا دست‌های خود به تور برخورد کنند یا آن را جابجا نمایند. این عمل، نه‌تنها مزاحمت برای تیم مقابل محسوب می‌شود، بلکه می‌تواند روند بازی را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
علاوه بر این، اگر در حین ضربه زدن به توپ، بازیکنی با تور تماس پیدا کند، داوران این حرکت را خطا اعلام کرده و امتیاز به تیم حریف تعلق می‌گیرد. بنابراین، حفظ فاصله مناسب از تور و کنترل دقیق حرکات، مهارتی ضروری برای هر بازیکن والیبال به شمار می‌رود.
⏬مقالات پیشنهادی⏬
